Το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Φυσικής Σωματιδίων CERN αποτελεί την πρωτοπορεία, τα τελευταία 35 χρόνια, στην επιστημονική έρευνα στο τομέα της δομής της ύλης τόσο με κατασκευές επιταχυντικών συστημάτων και ανιχνευτικών πειραματικών συσκευών (χρησιμοποιώντας πρωτοποριακή τεχνολογία), όσο και στην θεωρητική πρόοδο του πεδίου στο οποίο οι θεωρητικοί φυσικοί συμβαδίζουν, αλληλεπιδρούν και συνεργάζονται με τα πειράματα. Μέσω αυτής της ερευνητικής δραστηριότητας εκπαιδεύονται νέοι επιστημόνες, μεταπτυχιακοί φοιτητές, μηχανικοί ευρέως φάσματος ειδικοτήτων, τεχνικοί και τεχνίτες σε θέματα αιχμής της επιστήμης και της τεχνολογίας.

 Το εγχείρημα της Ευρωπαϊκής επιστημονικής συνεργασίας στο CERN έχει στεφθεί από πλήρη επιτυχία. Τα αρχικά 12 (ιδρυτικά) μέλη (1953) έχουν φθάσει τα 19, ενώ τα τελευταία χρόνια όλα σχεδόν τα κράτη της ανατολικής Ευρώπης έχουν γίνει ή ζητούν επίμονα να γίνουν μέλη. Στα νέα πειράματα συμμετέχουν με σημαντική οικονομική συνεισφορά η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ (σημειώνουμε ότι είναι η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ χρηματοδοτούν σε τόσο υψηλή κλίμακα στο τομέα αυτό, έρευνα που γίνεται εκτός της χώρας τους).

Είναι προφανές ότι η χώρα μας, ένα από τα ιδρυτικά μέλη του CERN, πρέπει να κρατήσει μια σοβαρή ΕΝΕΡΓΟ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ στην επιστημονική έρευνα που αναπτύσσεται στο Ευρωπαϊκό αυτό Εργαστήριο, αν δεν θέλει να μείνει ουραγός και απλός θεατής των εξελίξεων στο τομέα αυτό της έρευνας. Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε το έντονο ενδιαφέρον που δείχνουν οι υπόλοιπες χώρες της Βαλκανικής για ενεργό συμμετοχή στο CERN καθώς και για συνεργασία με αντίστοιχες Ελληνικές ομάδες.

Οι Ελληνες επιστήμονες που ασχολούνται ερευνητικά με τη Φυσική των Σωματιδίων (και εργάζονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό) έχουν να δείξουν ένα σημαντικό έργο, με διεθνή αναγνώριση και συμμετοχή στις εξελίξεις στον τομέα αυτό. Η διατήρηση αυτού του επιπέδου επιτυγχάνεται με την ουσιαστική συμμετοχή του Ελληνικού επιστημονικού δυναμικού στο CERN. Αυτή η συμμετοχή συνίσταται στην (ΣΕ ΤΑΚΤΙΚΗ ΒΑΣΗ )

• κατασκευή ανιχνευτικών διατάξεων και στήσιμο των πειραμάτων,
• στη λήψη και επεξεργασία των πειραματικών δεδομένων
• και στην παρουσίαση της Ελληνικής ερευνητικής δραστηριότητας στις συναντήσεις των ομάδων (πειραματικών και θεωρητικών) και στα workshops.

• για την κατασκευή των ανιχνευτικών συσκευών που αναλαμβάνουν οι Ελληνικές πειραματικές ομάδες
• για τα "running costs" και "common funds"
• για τη "φυσική παρουσία", για μικρά ή μεγάλα χρονικά διαστήματα, των Ελλήνων επιστημόνων στους χώρους του Εργαστηρίου (CERN)

 1) Η χρηματοδότηση αυτή από την Πολιτεία πρέπει να είναι σταθερή μέσω ενός προγράμματος πενταετούς διάρκειας. Το πρόγραμμα αυτό πρέπει να προβλέπει αξιοκρατικά κριτήρια κατανομής της χρηματοδότησης με υποβολή προτάσεων από τις ομάδες και αξιόπιστο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ που θα τις κρίνει αλλά και θα ζητά απολογισμό του έργου.

2) Εκτιμούμε ότι ένα ποσό της τάξης των 200 εκατομμυρίων δρχ/έτος είναι αναγκαίο για την επαρκή "φυσική παρουσία" των ελλήνων επιστημόνων στο CERN, ενώ για τους άλλους δυο προαναφερόμενους τομείς, το ποσό εξαρτάται από τα εκάστοτε ερευνητικά προγράμματα που θα συμμετέχει η χώρα μας και καθορίζονται από τα "memoranda of understanding" που υπογράφονται.

3) Τέλος, όσον αφορά στην ετήσια συνδρομή μας στο CERN, προτείνουμε να ζητηθεί από τους αξιωματούχους του Εργαστηρίου η επιμήκυνση της μεταβατικής περιόδου μειωμένης συνδρομής, με ταυτόχρονη σοβαρή δέσμευση της Ελλάδας για συνεπή οικονομική κάλυψη όλων των αναγκών που αναφέρουμε παραπάνω. Θα μπορούσε μάλιστα η δαπάνη για την οικονομική κάλυψη να εγκρίνεται συνολικά, ως ένα "πακέτο", με την ετήσια συνδρομή.

Η ΕΕΣΦΥΕ έχει πολλές φορές στο παρελθόν καταθέσει διάφορες ιδέες και προτάσεις που αφορούν το θέμα της συνεπούς χρηματοδότησης της έρευνας ΦΥΕ στην Ελλάδα και σύντομα θα παρουσιάσει την εισήγηση που της ζητήθηκε για δημιουργία σχετικού φορέα που θα αναλάβει το συντονισμό της έρευνας της χώρας μας στο τομέα αυτό. Στο σημείο αυτό θέλουμε να τονίσουμε ότι αντίστοιχοι φορείς υπάρχουν ήδη εδώ και πολλά χρόνια στα παλαιότερα και νεώτερα μέλη του CERN και δημιουργούνται σε όλες τις χώρες που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν ως μέλη του Οργανισμού.

 Τελειώνοντας το σύντομο αυτό σημείωμα θέλουμε άλλη μια φορά να τονίσουμε ότι η ουσιαστική συμμετοχή μας στην έρευνα που γίνεται στο CERN απαιτεί μια συνολική και συνεπή χρηματοδότηση ή οποία και θα επιτρέψει την αποδοτική εκμετάλλευση της αναμφίβολα σοβαρής ετήσιας συνδρομής που καταβάλλουμε στο CERN. Επίσης ζητάμε από την ΓΓΕΤ την έμπρακτη βούλησή της για τη δημιουργία του σχετικού φορέα που θα αναλάβει τον συντονισμό της όλης Ελληνικής ερευνητικής δραστηριότητας και θα εισηγήται προς τη ΓΓΕΤ την κατανομή της οικονομικής ενίσχυσής της. Σε αντίθετη περίπτωση, οι Ελληνες επιστήμονες δεν θα μπορέσουν να συμμετάσχουν στις μελλοντικές ερευνητικές εξελίξεις του τομέα αυτού της Φυσικής και η ετήσια συνδρομή θα παραμείνει "κενό γράμμα".